İrem KABATAŞ
Suriye’nin kalbi olarak görülen Hama, Halep, Humus ve Şam arasındaki bağlantıyı sağlayan stratejik bir geçiş noktası. Bu yüzden kentte kontrolü kaybetmek, Suriye hükümeti için yalnızca askeri bir yenilgi değil, rejimin otoritesini tehdit eden büyük bir darbe anlamına geliyor.
Cihatçı grupların bölgedeki ilerleyişi sürerken, kentten yükselen dumanlar ve patlama sesleri, geride kalan siviller için hayatı cehenneme çevirdi. Hama’nın düşmesi yalnızca Suriye hükümetinin değil, bölgesel istikrarın da sarsılması anlamına geliyor olabilir. Bu şehrin Şam’a olan yakınlığı, ileride çok daha büyük çatışmalara gebe gibi duruyor.
HTŞ’nin saldırıları ve Suriye ordusunun karşı hamleleri arasında kalan Hama halkı, iki ateş arasında sıkışmış durumda. Yerel kaynaklara göre, çatışmaların başladığı günden bu yana yüzlerce aile, bombardımanlar ve kara saldırıları nedeniyle evlerini terk etmek zorunda kaldı.
Bölgedeki insani yardım çalışanları, sivillerin güvenli tahliyesinin imkânsız hale geldiğini, birçok kişinin yiyecek ve tıbbi malzeme eksikliğiyle karşı karşıya olduğunu belirtiyor. Ayrıca, Suriye’nin kuzeybatısında yer alan diğer çatışma bölgelerinde olduğu gibi, Hama’da da tıbbi merkezlerin hedef alınması, yaralıların tedavisini neredeyse imkânsız hale getirdi.
Suriye ordusu, resmi açıklamalarında çekilmenin sebebini "sivilleri koruma ve kayıpları azaltma amacı" olarak duyurdu. Ancak bu adım, ordunun HTŞ karşısında zayıfladığını ve savunma hattını korumakta zorlandığını da gözler önüne seriyor. Çekilmenin ardından HTŞ’nin hapishaneleri ele geçirip yüzlerce mahkumu serbest bırakması, rejim için ciddi bir prestij kaybı olarak değerlendiriliyor. Açıkçası rejimin bu çekilmeyi stratejik bir hamle olarak sunması en azından bana inandırıcı gelmiyor. Hama’da kontrolü kaybetmek, Esad rejiminin kırılganlığını da bizlere bir kez daha gösteriyor.
Rusya ve İran etkisi
Hama’daki çatışmalarda Rusya’nın savaş uçaklarıyla Suriye ordusuna destek verdiği, İran destekli milislerin ise bölgeye sevk edildiği biliniyor. Ancak bu dış destek, bölgedeki çatışmaları sona erdirmek yerine sadece daha fazla yıkımı beraberinde getiriyor.
Birleşmiş Milletler’e (BM) bağlı insani yardım kuruluşları, bölgedeki durumun daha fazla sivili yerinden etmeye aday olduğunu vurguluyor. BM’ye göre, Hama çevresinde yaklaşık 100 bin kişi evlerinden olmuş durumda. Çatışmaların yoğun olduğu bölgelerde kalan siviller, güvenli geçiş koridorlarının olmayışı nedeniyle kaçma şansı bulamıyor. Bu 100 bin kişiyi sayılarla ifade etmek kolay olsa da zihnimizde canlandırdığımızda durumun vahameti gözler önüne seriliyor. Göç, sadece bedenleri değil, ruhları da yıpratıyor.
Hama’daki gelişmeler, Suriye iç savaşında yeni bir dönüm noktası olabilir. Suriye ordusunun geri çekilmesi, yalnızca bir şehirden değil, rejimin prestijinden de bir kayıp anlamına geliyor. Ancak en büyük bedeli, bu çatışmaların ortasında yaşam mücadelesi veren siviller ödüyor. Hama’nın kaderi, yalnızca savaşan tarafları değil, tüm Suriye’yi ilgilendiren bir soruna dönüşmüş durumda. Özetle Hama’nın yıkımı, halkların ortak mücadelesine olan ihtiyacı bir kez daha gözler önüne seriyor. Suriye halkının kurtuluşu, emperyalist güçlerin oyuncağı olmaktan çıkıp kendi kaderini tayin edebilmesinden geçiyor.
